تاور
ستون‌های حیاتی در فرآیندهای صنعتی
تاورها یا برج‌های فرآیندی، قلب تپنده بسیاری از واحدهای پالایشگاهی، پتروشیمی و صنایع شیمیایی هستند. این تجهیزات، فرآیندهایی مانند تقطیر، جذب، دفع، واکنش‌های شیمیایی و جداسازی گازها و مایعات را در مقیاس صنعتی انجام می‌دهند.
انواع تاور و کاربرد آن‌ها:
- تاور تقطیر (Distillation Tower)
- کاربرد: جداسازی اجزای مختلف مایعات بر اساس نقطه جوش.
- صنایع مصرف‌کننده: پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، واحدهای تولید اتانول و بنزین.
- مثال: برج تقطیر نفت خام برای جداسازی بنزین، گازوئیل، نفت سفید و …
- تاور جذب (Absorber Tower)
- کاربرد: جذب یک یا چند گاز از جریان گاز توسط یک مایع.
- صنایع مصرف‌کننده: صنایع گاز و پتروشیمی برای جذب CO₂، H₂S و سایر ناخالصی‌ها.
- مثال: واحد شیرین‌سازی گاز طبیعی.
- تاور دفع (Stripper Tower)
- کاربرد: حذف مواد جذب‌شده از فاز مایع با استفاده از حرارت یا گاز بی‌اثر.
- مثال: دفع آمین از جریان گاز در پالایشگاه‌ها.
- تاور واکنش (Reactor Tower)
- کاربرد: انجام واکنش‌های شیمیایی در فاز گازی یا مایع.
- مثال: تولید آمونیاک یا متانول در راکتورهای عمودی.
متریال‌های مورد استفاده در ساخت تاورها:
انتخاب متریال برای ساخت تاور به نوع فرآیند، دما، فشار و خورندگی محیط بستگی دارد:
- فولاد کربنی (Carbon Steel):
- پرکاربرد برای فشار و دمای پایین تا متوسط.
- اقتصادی و مقاوم در برابر فشارهای متداول.
- فولاد ضد زنگ (Stainless Steel – 304/316/321):
- مقاوم در برابر خوردگی، مناسب برای سیالات خورنده یا با دمای بالا.
- آلیاژهای نیکل(Hastelloy Inconel):
- برای شرایط خورنده شدید یا دماهای بسیار بالا.
- کاربرد در فرآیندهای اسیدی یا با گازهای خورنده.
- مواد فایبرگلاس تقویت شده(FRP)
- در تاورهای سبک‌تر مانند تاور جذب هوا یا بوی بد در صنایع سبک.
- پوشش‌های نسوز و سرامیکی:
در قسمت‌هایی از راکتورها یا تاورهایی با واکنش‌های گرمازا.
استانداردهای بین‌المللی ساخت تاورها:
ساخت و طراحی تاورها باید طبق استانداردهای معتبر جهانی انجام شود:
- ASME Section VIII Div 1/2: طراحی و ساخت مخازن تحت فشار.
- TEMA (Tubular Exchanger Manufacturers Association): استاندارد طراحی برای مبدل‌ها و تاورها.
- API 650 / API 620: استاندارد مخازن ذخیره‌سازی و برج‌های بزرگ.
- ANSI/ASME B31.3: لوله‌کشی فرآیندی مرتبط با تاورها.
- ISO 15156 / NACE MR0175: مقاومت مواد در محیط‌های حاوی H₂S (ضد خوردگی).
- EN 13445: استاندارد اروپایی برای مخازن تحت فشار و برج‌های فرآیندی.